انواع واکسن های انسانی
مهمترین و رایجترین واکسن ها
نام واکسن - علایم اختصاری - بیماری مربوط
ب ، ث ، ژ - BCG - سل
سه گانه(ثلاث) - DTP - دیفتری،کزاز،سیاه سرفه
دوگانه خردسالان - DT - دیفتری-کزاز
دوگانه بزرگسالان - TD - دیفتری-کزاز
پولیو خوراکی - OPV - فلج اطفال
پولیو تزریقی - IPV - فلج اطفال
سرخک،سرخچه،اوریون - MMR - سرخک،سرخچه،اوریون
توکسویید کزاز - TT - کزاز
هپاتیت ب - HEP.B - هپاتیت ب
رایجترین واکسن ها
واکسیناسیون صرفا” بخش دیگری از روند رشد آدمی در کشورهای صنعتی مثل ایالات متحده است، کشوری که برآورد میشود ۹۴ درصد از جمعیت بزرگسالان آن واکسنهای خود را زدهاند. اما در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، که در آنها دسترسی به واکسنها به همین سادگی ممکن نیست، واکسیناسیون میتواند موضوع مرگ و زندگی باشد. با این حال، بنا به گزارش ” سازمان جهانی بهداشت ” (World Health Organization)، در همه کشورها واکسنهای زیر رایجترین و مهمترین واکسنها محسوب میشوند.
واکسن سل (Tuberculosis vaccine)
سازمان جهانی بهداشت ” سال ۱۹۹۳ را سال مقابله فوری و جهانی با این بیماری که به دستگاه تنفسی آسیب میرساند نامید. در کشورهای در حال توسعهای که بیماری سل شیوع زیادی دارد، این واکسن را برای محافظت از کودکان در همان سال اول زندگی تزریق میکنند. در کشورهای صنعتی تر، این واکسن به بزرگسالان تزریق میشود.
واکسن فلج اطفال (Polio vaccine)
این بیماری ستون فقرات یا دستگاه تنفسی را هدف میگیرد. واکسنی که در سال ۱۹۵۵ توسط دکتر یوناس سالک اختراع شد، که این بیماری را از کشورهای توسعه یافته کلا” محو کرد. با این حال، شرایط غیربهداشتی و عدم دسترسی به معالجات پزشکی فلج اطفال را به یکی از جدیترین مسایل بهداشتی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه بدل کرده است.
واکسن سرخک (Measles vaccine)
این واکسن سه گانه از کودکان در برابر بیماریهای سرخک، اوریون، و سرخچه محافظت میکند. تا پیش از ساخت واکسن سرخک در سال ۱۹۶۳، این بیماری تنها در ایالات متحده صدها نفر را به کام مرگ فرستاده و میلیونها نفر دیگر را مبتلا ساخته بود. از زمان ساخت این واکسن، هر سال حدود ۱۰۰ مورد ابتلا به این بیماری در ایالات متحده گزارش شده است؛ و تنها تعداد بسیار معدودی بر اثر آن مردهاند. سرخک موجب کهیر، تورم غشای مغز، و سینه پهلو میشود.
واکسن کزاز نوزادان (Neonatal Tetanus vaccine)
این بیماری، در حالی که بساطش از کشورهای صنعتی برچیده شده، هنوز هم در کشورهای شرق آسیا و کشورهای آفریقایی معضلی به شمار میرود. کزاز نوزادان درست مثل کزاز معمولی است، موجب انقباض و گرفتگی عضلات میشود، تنها با این تفاوت که نه در بزرگسالان بلکه در نوزادان بروز میکند. بنا به گزارش ” سازمان جهانی بهداشت “، این بیماری مسیول نیمی از کل مرگ و میر نوزادان و یک چهارم کل مرگ و میر کودکان است. در چندین کشور بزرگ طرحهای ضربتی برای ایجاد مصونیت از طریق واکسیناسیون و تحت کنترل در آوردن این بیماری به اجرا گذاشته شده است.
واکسن هپاتیت ب (Hepatitis B vaccine)
این بیماری، که کبد را هدف قرار میدهد، معضل رو به رشدی در مناطق مرکزی و جنوب آفریقا و بخشهایی از شرق آسیا محسوب میشود. بیش از یک میلیارد واکسن هپاتیت ب در سرتاسر جهان تزریق شده است. سوای واکسن، احتیاط در تماس با مایعات بدن دیگر افراد، نظیر خون آنان، به جلوگیری از انتقال این بیماری کمک خواهد کرد.
واکسن هاری
۱. پس از مواجه (Post exposure): جهت افرادی است که به هر نحو مورد گزش حیوانات قرار میگیرند و توسط آنها مجروح میشوند که خود به دو شکل کامل و ناقص انجام میشود.
۲. قبل از مواجهه (Preexposure): که به منظور ایمن سازی افرادی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به هاری قرار دارند (گروههای پر خطر) انجام می شود.
سایر واکسنها
* واکسن آبله
* واکسن آنفلوانزا و سرماخوردگی
* واکسن مننژیت (اجباری برای سربازان)
* واکسنهای میوهای به جای واکسنهای تزریقی
* واکسنهای استنشاقی
* واکسن هاری
* واکسنهای زیر واحد (sub unit)